System INIA w diagnozie dorosłych i dzieci – innowacja w praktyce logopedycznej

W listopadzie 2025 r. zrealizowano projekt „System INIA w diagnozie dorosłych i dzieci”, poświęcony upowszechnieniu nowoczesnych, obiektywnych metod oceny artykulacji oraz praktycznemu wykorzystaniu analizatora pola akustycznego INIA. Przedsięwzięcie było efektem współpracy Akademii Tarnowskiej, Uniwersytetu Warszawskiego oraz Małopolskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli Ośrodka w Tarnowie.

Projekt miał wyraźnie interdyscyplinarny charakter, łącząc perspektywę naukową, kliniczną i edukacyjną. Jego realizacja obejmowała trzy wzajemnie uzupełniające się działania: szkolenie specjalistów, konferencję naukową oraz badanie pilotażowe z udziałem dzieci.

Pierwszym etapem były warsztaty on-line, które odbyły się 24 listopada 2025 r. i skierowane były do logopedów, nauczycieli, terapeutów oraz psychologów. Uczestnicy zapoznali się z zasadami funkcjonowania systemu INIA oraz z możliwościami wykorzystania analiz akustycznych w diagnozie artykulacji. Szczególną uwagę poświęcono interpretacji parametrów związanych z lateralnością, nosowością oraz realizacją głosek trudnych. Szkolenie zostało bardzo dobrze ocenione, zwracano uwagę na jego praktyczny wymiar oraz przydatność narzędzia w codziennej pracy diagnostycznej.

Centralnym wydarzeniem projektu była konferencja naukowa „Innowacyjne rozwiązania w diagnozie logopedycznej – zastosowanie systemu INIA do oceny artykulacji głosek”, która odbyła się 25 listopada 2025 r.w Auli im. Jana Szczepanika Akademii Tarnowskiej. Spotkanie zgromadziło przedstawicieli środowisk naukowych, medycznych, terapeutycznych i edukacyjnych z całej Polski, tworząc przestrzeń do wymiany wiedzy oraz doświadczeń na styku nauki i praktyki.

Podczas konferencji zaprezentowano wyniki badań prowadzonych przez zespoły Akademii Tarnowskiej i Uniwersytetu Warszawskiego, dotyczących zastosowania technik instrumentalnych w nowoczesnej diagnostyce logopedycznej. Duże zainteresowanie wzbudziły wystąpienia poświęcone obiektywnemu wykrywaniu lateralności i nosowości, a także analizy nowego wariantu głoski „ś” z wykorzystaniem systemu INIA.

Dyskusja ekspercka potwierdziła szeroki potencjał analizatora INIA nie tylko w praktyce logopedycznej, ale również w obszarze neuro-logopedii i laryngologii. Spotkanie stało się także impulsem do rozmów o dalszym rozwoju narzędzia, jego standaryzacji oraz możliwych wdrożeniach klinicznych i edukacyjnych.

Gośćmi honorowymi konferencji byli prof. dr hab. n. med. Wiesław Dobroś, kierownik Oddziału Otolaryngologii Szpitala Wojewódzkiego im. Św. Łukasza w Tarnowie, oraz dr Anna Siuda, doktor logopedii i adiunkt w Katedrze Logopedii i Zaburzeń Rozwoju Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.

Program konferencji obejmował prezentację interdyscyplinarnych badań z zakresu elektroniki, informatyki, akustyki i logopedii, omówienie roli technik instrumentalnych w diagnozie artykulacji, prezentację wyników prac nad wykrywaniem lateralności i nosowości z użyciem systemu INIA, a także analizę nowego wariantu głoski „ś”. Całość dopełniła dyskusja ekspercka poświęcona innowacyjnym metodom diagnostyki logopedycznej, prowadzona przez dr Kingę Kusiak-Witek (MCDN), z udziałem dr inż. Daniela Króla (AT), dr Magdaleny Peterek (VERBUM) oraz dr Anny Siudy.

Wydarzenie wyraźnie pokazało, że środowisko specjalistów postrzega technologię INIA jako realny kierunek rozwoju i porządkowania nowoczesnej diagnostyki logopedycznej. Ważnym punktem odniesienia w debacie były opinie prof. dr hab. n. med. Wiesława Dobrosia, który zwrócił uwagę na potencjał analizatora INIA w obszarze neuro-logopedii oraz laryngologii. Równocześnie zainicjowano rozmowy dotyczące współpracy naukowej pomiędzy zespołem Akademii Tarnowskiej a naukowcami Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, ukierunkowanej na dalsze doskonalenie systemu INIA i jego zastosowań diagnostycznych.

Wśród prelegentów znaleźli się: dr Magdalena Peterek (VERBUM), dr hab. Anita Lorenc, prof. UW, dr inż. Daniel Król, prof. AT, a także dr Grzegorz Nawrocki i dr inż. Robert Wielgat (AT). Konferencję zwieńczyła dyskusja panelowa prowadzona przez dr Kingę Kusiak-Witek (MCDN) z udziałem dr inż. Daniela Króla (AT), dr Magdaleny Peterek (VERBUM) oraz dr Anny Siudy.

Ostatnim etapem projektu było badanie pilotażowe, przeprowadzone 28 listopada 2025 r. na terenie Akademii Tarnowskiej, z udziałem dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Jego celem była ocena funkcjonalności systemu INIA w pracy z najmłodszymi oraz sprawdzenie ergonomii i komfortu procedury diagnostycznej. Wstępne wyniki wskazują, że narzędzie umożliwia szybkie, nieinwazyjne i dobrze tolerowane przez dzieci pozyskiwanie danych artykulacyjnych, a także ma potencjał do wykorzystania w badaniach przesiewowych.

Projekt potwierdził wysoką wartość diagnostyczną i aplikacyjną systemu INIA. Narzędzie wspiera obiektywną ocenę artykulacji, zwiększa powtarzalność diagnozy i może stanowić realne wsparcie pracy logopedów, lekarzy oraz nauczycieli.

W przedsięwzięciu uczestniczyło łącznie blisko 300 osób reprezentujących uczelnie wyższe, ośrodki zdrowia, poradnie specjalistyczne, gabinety logopedyczne, przedszkola i szkoły. . Wśród nich znaleźli się przedstawiciele Małopolskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli (MCDN), uczelni wyższych, ośrodków zdrowia, gabinetów logopedycznych, a także przedszkoli i szkół z regionu oraz innych części kraju.

Projekt zgromadził przedstawicieli uczelni wyższych, w tym Akademii Tarnowskiej, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Gdańskiego oraz Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.

W wydarzeniach uczestniczyli również reprezentanci ośrodków zdrowia i specjalistycznych placówek diagnostyczno-terapeutycznych, takich jak Szpital Wojewódzki im. Świętego Łukasza w Tarnowie, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Tarnowie, Gabinet Logopedyczny VERBUM, Gabinet Logopedyczny MILAlogo, Ośrodek Logopedyczny GNOSEO oraz LogoSiła Centrum Terapii.

Istotną grupę uczestników stanowili przedstawiciele placówek wychowania przedszkolnego, wśród których znalazły się: Przedszkole Publiczne w Pleśnej, Przedszkole Miejskie nr 9 w ZSM nr 3 w Jaśle, Przedszkole Montessori, Przedszkole Pałacyk Malucha w Tarnowie, Przedszkole Publiczne Nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi w Tarnowie, Przedszkole Publiczne nr 3, nr 13, nr 15, nr 24, nr 26, nr 34 oraz nr 35 z Oddziałem Integracyjnym w Tarnowie, Przedszkole Publiczne w Wierzchosławicach, Przedszkole Publiczne nr 1 w Zakliczynie, a także Przedszkole Terapeutyczne „Radość” im. ks. Stanisława Fiołka w Dębicy.

Projekt objął również przedstawicieli szkół podstawowych i ponadpodstawowych, w tym Publicznej Szkoły Podstawowej w Woli Przemykowskiej, Szkoły Podstawowej im. ks. Jana Twardowskiego w Ostrowie, Szkoły Podstawowej nr 9 oraz nr 10 im. Romana „Sybiraka” Sanguszki w Tarnowie, Szkoły Podstawowej w Starej Jastrząbce, Szkoły Podstawowej nr 2 w Jaśle, Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Rzuchowej, Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Uściu Solnym oraz Zespołu Szkół Usługowych i Spożywczych w Jaśle.

Ważnym elementem projektu był aktywny udział studentów, co podkreśliło jego interdyscyplinarny charakter oraz znaczenie dla kształcenia przyszłych kadr.

Projekt „System INIA w diagnozie dorosłych i dzieci” stanowi istotny krok w kierunku standaryzacji nowoczesnej diagnostyki logopedycznej w Polsce oraz dalszego rozwoju narzędzi łączących osiągnięcia nauki z praktyką kliniczną i edukacyjną.